Me SHBA-në dhe Kinën në vështirësi të mëdha ekonomike, vendet e tjera po detyrohen të zgjedhin mes dy palëve

28 Prill 2025, 22:32 / BOTA ALFA PRESS

Me SHBA-në dhe Kinën në vështirësi të mëdha

Ndërsa presidentja zvicerane, Karin Keller-Sutter ishte në Uashington javën e kaluar për të lobuar lidhur me tarifën prej 31% ndaj mallrave zvicerane të njoftuar nga presidenti Donald Trump – ministri i Jashtëm zviceran, Ignazio Cassis ishte në Pekin – duke shprehur gatishmërinë e vendit të tij – për të forcuar bashkëpunimin me Kinën dhe për të përmirësuar një marrëveshje të tregtisë së lirë, sipas AP.

Ndërsa lufta tregtare e Trump i vendos dy ekonomitë më të mëdha në botë në një kurs përplasjeje – aleatët dhe partnerët e shqetësuar të SHBA-së i afrohen Kinës për të mbrojtur interesat e tyre.

Kjo vjen ndërsa përpjekjet tregtare të Trump përmbysin politikën e jashtme amerikane prej një dekade  – përfshirë mandatin e tij të parë – për të bashkuar pjesën tjetër të botës me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe vendosur ato kundër Kinës.

Me Trumpin që thotë se vendet po “i luten” për të negociuar marrëveshje tregtare me kushtet e tij ose në të kundërt ato rrezikojnë taksa të larta importi, Pekini po i drejtohet vendeve të largëta dhe të afërta.

Pekini e portretizon veten si një forcë stabilizuese dhe një partner tregtar të parashikueshëm, si për të zbutur ndikimin nga tarifat e Trump – ashtu edhe për të krijuar lidhje më të forta tregtare jashtë tregut amerikan.

“SHBA-ja dhe Kina tani janë të bllokuara në një garë të ashpër për supremaci globale”, tha kryeministri i Singaporit, Lawrence Wong në një fjalim më 16 prill.

“Të dyja fuqitë pretendojnë se nuk duan t’i detyrojnë vendet të zgjedhin se me cilën palë të qëndrojnë. Por në realitet, secila kërkon t’i afrojë vendet e tjera në orbitat e tyre përkatëse”, shtoi ai.

Tarifat ndaj mallrave kineze janë jashtë parashikimeve

Trump ka pezulluar disa nga tarifat e tij më të larta ndaj shumicës së partnerëve amerikanë për 90 ditë pasi tregjet financiare globale u shkrinë.

Por, presidenti republikan ka rritur tarifat ndaj mallrave kineze në 145% – duke u kritikuar nga Pekini – i cili është zotuar të “luftojë deri në fund”.

Kompanitë amerikane po paralajmërojnë për çmime më të larta, që do të thotë se Trump mund të përballet si me inflacion më të lartë ashtu edhe me rafte të zbrazëta të dyqaneve.

“Rritja e taksave tashmë po ndikon në mënyrë dramatike në importet amerikane, me kontejnerët e transportit që pritet të mbërrijnë në Portin e Los Anxhelesit – me një rënie prej gati 36% gjatë dy javëve të fundit”, sipas “Port Optimizer”, i cili gjurmon anijet.

Kjo po nxit nevojën si të SHBA-së ashtu edhe Kinës – për të rritur mbështetjen nga partnerë alternativë.

Ndërsa zyrtarët e administratës Trump sugjerojnë se presidenti mund të lehtësojë normat e taksave për mallrat kineze sipas gjykimit të tij, nuk ka pasur ende një tregues se ai po kërkon një ulje të tyre.

Kjo, në fund të fundit, mund të sugjerojë se politikat e tij proteksioniste po dëmtojnë ekonominë amerikane.

“Ata duan të bëjnë një marrëveshje, padyshim,” u tha dje Trump gazetarëve, duke shtuar se SHBA-ja kishte ndaluar tregtinë me Kinën.

“Tani për tani, ata nuk po bëjnë biznes me ne”, tha ai.

Shtëpia e Bardhë ka paraqitur çdo negociatë si midis presidentit të SHBA-së dhe presidentit Kinez Xi Jinping, por asnjëri nga udhëheqësit nuk duket i gatshëm të bëjë kontaktin fillestar pa ndonjë lëshim. Të dy vendet nuk mund të bien dakord publikisht nëse po zhvillojnë bisedime.

Më herët këtë muaj, Xi – në udhëtimin e tij të parë jashtë vendit këtë vit – vizitoi Vietnamin, Malajzinë dhe Kamboxhian – duke rezultuar në premtime të ndërsjella për lidhje më të ngushta ekonomike dhe tregtare.

Vietnami – i cili përballet me tarifën prej 46% nga SHBA-ja – dhe Pekini ranë dakord të forcojnë bashkëpunimin industrial dhe të zinxhirit të furnizimit.

Në Malajzi dhe Kamboxhia, Xi siguroi marrëveshje të ngjashme. Kamboxhia përballet me një tarifë prej 49% nga SHBA-ja, dhe Malajzia me një tarifë prej 24%.

“Pavarësisht armiqësisë së saj të gjatë ndaj vendit që dikur kolonizonte pjesë të tij, qeveria kineze i është drejtuar Tokios dhe ka kërkuar një përgjigje të koordinuar”, sipas “Kyodo News”.

Kina është duke “gërmuar”

Edhe Kina është gati të përdorë fuqinë e saj. Një gazetë e Koresë së Jugut ka raportuar se Kina po u kërkon bizneseve të Koresë së Jugut të mos dërgojnë mallra që përmbajnë minerale të rralla të Kinës – në kompanitë e mbrojtjes amerikane ose në të kundërt do të përballen me sanksione të mundshme.

Më herët këtë muaj, Pekini paralajmëroi se asnjë vend nuk duhej të arrinte një marrëveshje me SHBA-në me shpenzimet e Kinës – duke u zotuar se do të merrte masa kundërvepruese në një “mënyrë të vendosur dhe reciproke” nëse ndodhte një rast i tillë.

Vendet duhet të zgjedhin, por është e vështirë

Kina është eksportuesja më e madhe në botë dhe SHBA-ja importuesja më e madhe. Tregtia totale e Kinës arriti një rekord prej 43,85 trilion juanësh (6 trilionë dollarë amerikanë) në vitin 2024 – dhe vendi është partnerja më e madh tregtare për pjesën më të madhe të botës, duke përfshirë Bashkimin Evropian, Japoninë, Korenë e Jugut dhe grupin e 10 vendeve të Azisë Juglindore të njohur si ASEAN.

SHBA-ja është destinacioni më i madh për eksportet e Kinës, megjithëse Kina është vetëm partnerja e tretë më e madhe tregtare me SHBA-në, pas Meksikës dhe Kanadasë.

Tregtia totale e SHBA-së vitin e kaluar ishte 5,4 miliardë dollarë amerikanë, me një deficit rekord prej 1,2 trilionë dollarësh.

Për vendet e ASEAN-it, tregtia me SHBA-në arriti në 477 miliardë dollarë në vitin 2024, duke përfshirë mallra me vlerë 352 miliardë dollarë të shitura në SHBA. Por Kina bën më shumë biznes me ASEAN-in.

“Vendet e ngecura midis SHBA-së dhe Kinës janë në një situatë të veshtirë – pasi ato duhet të qëndrojnë të lidhura ekonomikisht si me Kinën – një burim i input-eve dhe importeve të tyre – ashtu edhe me tregun e fuqishëm të SHBA-së”, tha Matthew Goodman, drejtor i Qendrës “Greenberg” për Studime Gjeoekonomike në Këshillin për Marrëdhëniet me Jashtë.

 

Po ndodh...

ide