FLASH NEWS
Scientists finally discover the surprising reason why Mars lost its water
2025-07-13 09:59:02 / MISTERE&KURIOZITETE
Mars has long captured humanity’s imagination, especially given the tantalizing evidence of ancient river valleys and dried-up lake beds that hint at a more hospitable past. But what exactly happened to Mars’s ancient water? A new study, published in Nature on July 2, 2025, offers a new perspective, proposing that Mars’ transition from a potentially habitable world to the cold, dry planet we see today can be explained by a series of temporary warm periods that were short-lived due to the planet’s unique environmental factors. The research, led by planetary scientist Edwin Kite of the University of Chicago, explores how these brief windows of warmth, driven by gradual increases in the sun’s brightness, were insufficient to support long-term habitability on the Martian surface. The model suggests that Mars, unlike Earth, has a natural tendency to self-regulate and return to desert-like conditions.
Mars shares some key similarities with Earth, yet the two planets couldn’t be more different when it comes to their habitability. Earth has managed to maintain a relatively stable environment, suitable for life, for billions of years. However, Mars underwent a dramatic change that left it a cold, inhospitable desert. “For years, we’ve had this big unanswered question of why Earth has managed to maintain its habitability while Mars has lost it,” said Edwin Kite, associate professor of geophysical sciences at the University of Chicago. The new study suggests that while Mars may have experienced conditions favorable for liquid water in the past, these warm periods were brief and infrequent. Rather than maintaining a stable atmosphere and climate like Earth, Mars’ environmental conditions favored rapid desertification.
The researchers propose that the key to understanding this mystery lies in the slow but steady increase in the sun's brightness over time. As the sun slowly became brighter, Mars may have experienced brief, warm phases when liquid water could have existed. However, these periods were brief, as the planet lacked mechanisms like Earth's volcanic activity to maintain an active carbon cycle. Mars was unable to keep its atmosphere warm enough to support water for long periods. The insights from this study provide a clearer picture of why Mars has remained a dry, frozen desert for much of its recent past.
Një nga përparimet më të rëndësishme në kuptimin e transformimit të Marsit vjen nga roveri Curiosity i NASA-s, i cili zbuloi shkëmbinj të pasur me karbonat në sipërfaqen e Marsit. Këta shkëmbinj, të formuar nga bashkëveprimet midis ujit dhe dioksidit të karbonit, janë çelësi për të kuptuar se çfarë ndodhi me atmosferën marsiane. “Njerëzit kanë kërkuar një varr për atmosferën për vite me radhë”, tha Kite. Prania e karbonateve sugjeron që Marsi dikur kishte një atmosferë më të trashë, të pasur me gazra serrë si dioksidi i karbonit. Por me kalimin e kohës, shumë nga ai dioksid karboni u bllokua në shkëmbinj, duke lënë pas një atmosferë të hollë dhe të pafavorshme.
Zbulimi i këtyre mineraleve karbonatike nga roveri Curiosity ofron prova kritike se atmosfera e Marsit ka pësuar ndryshime dramatike, ndoshta për shkak të formimit të karbonateve gjatë periudhave të ujit të lëngshëm. Sipas Kite, “Për fat të mirë, Marsi ruan një gjurmë të asaj katastrofe mjedisore në shkëmbinjtë në sipërfaqen e tij”, duke u lejuar shkencëtarëve të bashkojnë një kronologji të historisë atmosferike të Marsit. Hulumtimi sugjeron që gjatë fazave të shkurtra të ngrohta të planetit, uji i lëngshëm ndihmoi në bllokimin e dioksidit të karbonit në shkëmbinj, duke e shtyrë Marsin më tej në një gjendje të ftohtë dhe të thatë.
Ndryshe nga Toka, ku aktiviteti vullkanik lëshon vazhdimisht dioksid karboni në atmosferë, Marsi ka qenë kryesisht vullkanikisht i fjetur në historinë e kohëve të fundit. Ky është një faktor thelbësor në të kuptuarit pse Marsi nuk mundi të mbante një atmosferë mjaftueshëm të trashë për të mbështetur ujë të lëngshëm. “Në ndryshim nga Toka, ku gjithmonë ka disa vullkane që shpërthejnë, Marsi tani është vullkanikisht i fjetur dhe shkalla mesatare e nxjerrjes së gazrave vullkanikë në Mars është e ngadaltë”, shpjegoi Kite. Ky aktivitet i ngadaltë vullkanik do të thotë se nuk ka mekanizëm për të rimbushur dioksidin e karbonit që Marsi humbet gjatë fazave të tij të ngrohta. Në Tokë, shpërthimet vullkanike lëshojnë dioksid karboni përsëri në atmosferë, duke ndihmuar në ruajtjen e efektit serrë të planetit.
Megjithatë, në Mars, mungesa e një aktiviteti të tillë vullkanik do të thotë që çdo ujë që ekzistonte në sipërfaqe do të tërhiqte shpejt dioksidin e karbonit të mbetur, duke e lënë planetin të ftohtë dhe të thatë. Mungesa e çlirimit të gazrave vullkanikë në Mars e bën në thelb të pamundur që planeti të ruajë kushtet e nevojshme për banueshmëri afatgjatë. Si rezultat, Marsi përjetoi cikle uji të lëngshëm afatshkurtër, të ndjekura nga periudha të gjata e të shkreta që mund të zgjasnin për qindra miliona vjet.
The discovery of these carbonate-rich rocks by the Curiosity rover is just one example of how Mars rovers have been instrumental in uncovering the planet’s past. “It’s really something you can’t know until you have a rover on the surface,” said Benjamin Tutolo, a co-author of the study and a professor at the University of Calgary. The Curiosity rover, along with other NASA missions, has provided invaluable data through its chemical and mineralogical measurements, allowing scientists to gain a deeper understanding of the geological and environmental history of Mars.
With two plutonium-powered rovers currently operating on Mars and an international fleet of spacecraft in orbit, we are in what Kite describes as the “golden age of Mars science.” These tools are enabling researchers to continue to unravel the planet’s mysteries and refine models that explain why Mars transitioned from a warm, wet world to a dry, inhospitable desert. As more data becomes available, scientists hope to shed light on how and why some planets remain habitable, providing insights into the possibility of life elsewhere in the universe.
Happening now...
The Ukraine summit that ignored the tough questions
Nga Owen Matthews, SPECTATOR
ideas
top
Alfa recipes
services
- POLICE129
- STREET POLICE126
- AMBULANCE112
- FIREFIGHTER128